Beeldmateriaal

Voorgeschiedenisjanuari 1795 – november 1813

Het einde van de Republiek der Verenigde Nederlanden (1795)

Portret van stadhouder Willem V, prins van Oranje-Nassau, in 1789. Pastel door Johann Friedrich August Tischbein (1789). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Rehearsal in Holland [Patriotse burgervrijkorpsen bereiden zich voor op een Pruisische militaire invasie]. Spotprent door Johann Heinrich Ramberg (1787).

Performance in Holland in sept. & oct. 1787 [Een Patriots burgervrijkorps vlucht voor een Pruisische huzaar in 1787]. Spotprent door Johann Heinrich Ramberg (1787).

Military recreation in Holland [De Pruisische militaire inmenging in de Republiek der Verenigde Nederlanden in 1787]. Spotprent door Johann Heinrich Ramberg (oktober 1787).

Politics inside-out – a farce [Het uitblijven van Franse hulp aan de Patriotten in 1787]. Spotprent door Johann Heinrich Ramberg (oktober 1787).

Amsterdam in a dam’d predicament, or the last scene of the republican pantomime [De paniek onder de Patriotten in Amsterdam na het herstel van het stadhouderlijk gezag in 1787]. Spotprent door James Gillray (november 1787).

Dumourer & his aid du camp on full march to seal up the papers of the Prince of Orange by order of the Convention but prevented by Mess^rs Frog & Co [De eerste Franse aanval onder leiding van generaal Dumouriez op de Republiek der Verenigde Nederlanden in 1793 wordt afgeslagen]. Spotprent door Isaac Cruikshank (maart 1793).

Dumouriez en de Hollander [De mislukte Franse invasie van de Republiek der Verenigde Nederlanden in 1793]. Spotprent door een onbekende Nederlandse kunstenaar (maart 1793).

A new Dutch exercise [De laksheid van de Nederlanders en hun vijandigheid jegens de Britse bondgenoten in 1795]. Spotprent door Isaac Cruikshank (april 1795).

Franse troepen trekken in januari 1795 bij het Kralingsche Veer de bevroren Maas over op weg naar Rotterdam. Gekleurde tekening door Dirk Langendijk (datering onzeker).

Fransen troepen trekken in 1795 de bevroren Waal over. Prent door Cornelis Brouwer naar een tekening van Jan Anthonie Langendijk (1795).

Het vertrek van prins Willem V vanaf het strand van Scheveningen naar Groot-Brittannië op 18 januari 1795. Prent door Joannes Bemme naar een tekening van Dirk Langendijk en Christoffel Meijer (1798).

Het vertrek van prins Willem V vanaf het strand van Scheveningen naar Groot-Brittannië op 18 januari 1795. Spotprent door een onbekende Nederlandse kunstenaar. Collectie Teylers Museum te Haarlem.

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

De Bataafse Republiek (1795-1806)

Gedenkplaat voor de stichting van de Bataafse Republiek op 19 januari 1795. Prent door Anna Catharina Brouwer en Jan Lucas van der Beek (1795).

Nouvelles à la cour de la Grande Bretagne ou Mr Pitt annonçant à Sa Majesté la Révolution en Hollande [De Britse eerste minister Pitt brengt koning George III op de hoogte van de Bataafse omwenteling in januari 1795]. Spotprent door een onbekende Britse kunstenaar (1795).

De ondertekening van het Haags Verdrag tussen Frankrijk en de Bataafse Republiek op 16 mei 1795. Prent door Christiaan Josi naar een werk van Cornelis van Cuylenburg (1800).

Kaart van de departementale indeling van de Bataafse Republiek (1799) [Het aanklikken van de naam van het departement geeft nadere informatie over het desbetreffende departement] [Digitale publicatie].

Vergaderzaal van de Eerste Nationale Vergadering in 1796. Prent door Reinier Vinkeles en Daniël Vrijdag naar een werk van Jan Bulthuis (1796).

De Nationale Vergadering in barensnood van een Grondwet. Prent door David Hess uit de serie ‘Hollandia Regenerata’ (circa 1797).

The first articles in requisition at Amsterdam or the sans culotts become touts culotts [De ‘arme’ Franse bondgenoten ontnemen de ‘rijke’ Bataven al hun bezittingen]. Spotprent door Isaac Cruikshank (1795).

High fun for John Bull or the republicans put to their last shift [De Britse suprematie ter zee leidt tot zware verliezen voor de vloot van Frankrijk en die van haar bondgenoten Spanje en de Bataafse Republiek]. Spotprent door Thomas Rowlandson (november 1798).

De staatsgreep van generaal Daendels op 12 juni 1798. Prent door een onbekende Duitse kunstenaar (1798).

De landing van de Britse troepen bij Callantsoog in Noord-Holland op 27 augustus 1799. Aquarel door Dirk Langendijk (1799). Collectie Royal Museums te Greenwich (Groot-Brittannië)..

Kaart van de departementale indeling van het Bataafse Gemenebest (1802) [Het aanklikken van de naam van het departement geeft nadere informatie over het desbetreffende departement] [Digitale publicatie].

Dutch embarkation; or, needs must when the devil drives!! [Napoleon gebruikt Holland voor de invasie van Groot-Brittannië]. Spotprent door een onbekende Britse kunstenaar (januari 1804).

The Corsican invader sketching his plans on a broad-basis! [Napoleon gebruikt Holland voor zijn anti-Britse plannen]. Prent door een onbekende Britse kunstenaar (maart 1804).

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

Koning Lodewijk Napoleon (1806-1810)

Portret, staande, ten voeten uit, van koning Lodewijk Napoleon. Schilderij door Charles Howard Hodges (1809). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Portret, staande, ten voeten uit, van koningin Hortense en haar oudste zoon Napoléon-Charles. Schilderij door François Gérard (1807). Collectie Château de Fontainebleau (Frankrijk).

Kaart van de departementen van het Koninkrijk Holland (1806-1810) [Het aanklikken van de naam van het departement geeft nadere informatie over het desbetreffende departement] [Digitale publicatie].

Tiddy Doll, the great French gingerbread-baker, drawing out a new batch of kings [Keizer Napoleon levert nieuwe koningen aan de Europese staten]. Spotprent door James Gillray (januari 1806).

Jupiter Bonney granting unto the Dutch frogs a king. [Napoleon stuurt zijn broer Lodewijk als koning naar Holland] Spotprent door S. Knight (juni 1806).

The King of Holland and the Dauphin [De nieuwe koning Lodewijk Napoleon en zijn oudste zoon, kroonprins Napoléon-Charles, zijn al gewend aan de Hollandse gebruiken]. Spotprent door een onbekende Britse kunstenaar (juli 1806).

Koning Lodewijk Napoleon brengt een bezoek aan het Rapenburg in Leiden op 12 januari 1807, drie dagen na de ontploffing van het kruitschip. Schilderij door Carel Lodewijk Hansen (1807). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Het aanbieden van de stadssleutels van Amsterdam aan koning Lodewijk Napoleon voor het Rechthuis in de Diemermeer op 20 april 1808. Prent door Abraham Vinkeles (1816).

De intocht van koning Lodewijk Napoleon in Amsterdam op 20 april 1808. Tekening/aquarel door Jan Anthonie Langendijk Dzn. (1808). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Aankomst van koning Lodewijk Napoleon bij het voormalig stadhuis op de Dam, sindsdien Koninklijk Paleis, op 20 april 1808. Prent door Ludwig Gottlieb Portman naar een tekening van Franciscus Andreas Milatz (1808).

Koning Lodewijk Napoleon door het opkruien van de ijsschotsen in gevaar op de Dalemse dijk in februari 1809. Prent door Reinier Vinkeles (1809).

Prophecy explained. And there are Seven Kings, five are fallen…. [Keizer Napoleon en vijf met hem verbonden koningen, onder wie Lodewijk Napoleon van Holland, kijken naar de in moeilijkheden gekomen koning van Spanje] Spotprent door Thomas Rowlandson (september 1808).

De dagmerri beryd Hortensia, geweese Koningin van Holland. [De vermeende incestueuze relatie tussen keizer Napoleon en koningin Hortense, de echtgenote van koning Lodewijk Napoleon]. Spotprent door Wijnand Esser (circa 1810-1815). The Royal Collection te Londen.

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

Inlijving bij het keizerrijk van Napoleon (1810-1813)

Kaart van de Hollandse departementen binnen het Franse Keizerrijk (1810-1813) [Digitale publicatie].

Kaarten van de afzonderlijke Hollandse departementen in het Franse Keizerrijk (1810-1813) [Het aanklikken van de naam van het departement geeft toegang tot de kaart en nadere informatie over het desbetreffende departement] [Digitale publicatie].

De ontvangst van keizer Napoleon in Amsterdam op 9 oktober 1811. Schilderij door Mattheus Ignatius van Bree (1813). Collectie Amsterdam Museum te Amsterdam.

Het aanbieden van de stadssleutels van Amsterdam aan keizer Napoleon op de Oetewalerweg op 9 oktober 1811. Prent door Reinier Vinkeles (1811).

Men of bottom or members of the Tribunal of the first order, at Amsterdam, doing homage to Bonyparte [Het bezoek van keizer Napoleon en zijn echtgenote aan Amsterdam in 1811]. Spotprent door William Elmes (oktober 1811).

Bekendmaking van de burgemeester van Rotterdam betreffende de verplichte aangifte van geboorte en overlijden (2 juli 1811). Collectie Gemeentearchief Rotterdam.

Oproep voor Abraham Catella Spinosa om op te komen voor loting voor het leger in maart 1811. Collectie Joodsch Historisch Museum te Amsterdam.

Spotprent op de dienstplicht van de Hollandse boerenzonen voor het Franse leger. Prent door Hermanus Fock (1813). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Het vertrek van de gardes d’honneur bij de Weesperpoort te Amsterdam in april 1813. Prent door Reinier Vinkeles naar een tekening van Abraham Vinkeles (1815).

Uniformvoorstellingen: officier van het 1ste Regiment Garde d’Honneur in 1813. Drie ingekleurde tekeningen door Willem Constantijn Staring (circa 1900). Collectie Nationaal Militair Museum te Soesterberg.

Openbare verbranding van in beslag genomen Britse handelswaar in Amsterdam. Tekening door Charles Monnet (circa 1813). Collectie Châteaux de Malmaison et Bois-Préau (Frankrijk).

Het einde van de Franse douane en de Droits réunis. Spotprent door Wijnand Esser (circa 1813).

Hom en kuyt, hom en kuyt, zes Douane voor een duyt. Spotprent door Jacob Smies (1813).

Zoek maar uit, zoek maar uit, zes douane voor een duit. Spotprent mogelijk door Jacob Smies (1813).

Geïllustreerd spotschrift gericht tegen Alexander Carel van Ray, functionaris bij de Franse censuur te Amsterdam. Anoniem (1813).

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

Oranje in ballingschap (1795-1813)

The Orangerie or the Dutch cupid reposing after the fatigues of planting [Het verblijf van prins Willem V in Groot-Brittannië]. Spotprent door James Gillray (September 1796).

Pylades & Orestes. [Prins Willem V en zijn secretaris Nassalin maken een wandeling door Bondstreet in Londen]. Spotprent door James Gillray (april 1797).

The reception in Holland [De ontvangst van prins Willem V in de Bataafse Republiek in geval de Brits-Russische invasie in Noord-Holland van 1799 zou slagen]. Spotprent door James Gillray (september 1799).

The frogs rejecting their king [Door het mislukken van de Brits-Russische expeditie in Noord-Holland in 1799 wordt het huis van Oranje niet in zijn oude positie hersteld]. Spotprent door John Cawse (oktober 1799).

Prins Willem V in Groot-Brittannië in 1799. Prent door Charles Howard Hodges (1799).

Willem V in het Windsor uniform in 1799. Schilderij door John Hoppner (1799). Collectie Paleis Het Loo te Apeldoorn.

The man of feeling, in search of indispensibles. A scene in the little French milleners [De slechtziende prins Willem V valt een naaiatelier binnen en betast twee vrouwen onder hun rokken op zoek naar een nieuw modieus type damestasje, dat onder de rok werd gedragen]. Prent door James Gillray (februari 1800).

The Stadtholder [Prins Willem V tijdens zijn verblijf in Groot-Brittannië]. Prent mogelijk door Robert Dighton (circa 1800).

Serene Highness! [Prins Willem V tijdens zijn verblijf in Groot-Brittannië]. Prent door een onbekende Britse kunstenaar (datering onzeker).

Het sterfbed of de laatste ogenblikken van wijlen zijne doorluchtige hoogheid Willem de Vijfde. Prent door Jacobus Wijsman (circa 1806).

Prins Willem Frederik in ballingschap (het ‘Mantelportret’). Pastel door Friedrich Bury (1808). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

De opstand en de verdrijving van de Fransen november – december 1813

Opstand en bevrijding

Oproer op de IJgracht te Amsterdam, gezien vanaf Kattenburgerplein, op 15 november 1813. Prent door J.C. Greve (1813).

Het in brand steken van een politiehuisje op de Eenhoornsluis aan de Korte Prinsengracht te Amsterdam op 15 november 1813. Tekening door B. Kemming (1813). Collectie Stadsarchief te Amsterdam.

Het verbranden van de Franse douanehuisjes bij de Nieuwebrug te Amsterdam op 15 november 1813. Tekening/aquarel door Gerrit Lamberts (1813). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Verwoesting van het douanehuisje bij de Schreierstoren aan de kop van de Geldersekade te Amsterdam op 15 november 1813. Prent naar een werk van Johannes Christiaan d’Arnaud Gerkens (circa 1848).

Feestviering in Den Haag op 17 november 1813. Prent door een onbekende kunstenaar (datering onzeker).

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

Van Hogendorp en het Algemeen Bestuur

De aanvaarding van het hoog bewind door het Driemanschap in naam van de Prins van Oranje op 21 november 1813. Schilderij door J.W. Pieneman (1828). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Een Nederlands bestuur aan Nederland hergeven (20 November 1813). Prent door David van der Kellen jr. naar een schilderij van Matthijs Ignatius van Bree (circa1864).

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

De Prins van Oranje aanvaardt de soevereiniteit

Jacob Fagel en Hendrik de Perponcher bezoeken Willem Frederik, de Prins van Oranje, in Londen op 21 november 1813 om hem te vragen naar Nederland te komen. Prent door Abraham Vinkeles naar een tekening van Jan Willem Pieneman (circa 1815).

De aankomst van Willem Frederik, Prins van Oranje, op het strand van Scheveningen op 30 november 1813. [1] Tekening/aquarel door Nicolaes Lodewick Penning. Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

De aankomst van Willem Frederik, Prins van Oranje, op het strand van Scheveningen op 30 november 1813. [2] Prent door Reinier Vinkeles naar een werk van Jan Willem Pieneman (1813).

De aankomst van Willem Frederik, Prins van Oranje, op het strand van Scheveningen op 30 november 1813. [3] Prent door W.H. Hoogkamer naar een werk van H.P. Oosterholt (1813).

De aankomst van Willem Frederik, Prins van Oranje, op het strand van Scheveningen op 30 november 1813 [4]. Prent door Cornelis Bogerts naar een werk van C. van Waardt (1817).

De aankomst van Willem Frederik, Prins van Oranje, op het strand van Scheveningen op 30 november 1813. [5] Prent door Leonardus Schweickhardt (circa 1814).

De ontvangst van Willem Frederik, Prins van Oranje, ten huize van de graaf van Limburg-Stirum in Den Haag op 30 november 1813. Prent door David van der Kellen jr. naar een werk van Louis Moritz (circa 1864).

Willem Frederik, Prins van Oranje, presenteert zich, staande op het bordes voor het huis van Van Limburg Stirum, aan de bevolking van Den Haag op 30 november 1813. Prent door Philippus Velijn naar een tekening van Jacob Smies (circa 1826).

Het aanbieden van de stadssleutels van Amsterdam aan Willem Frederik, Prins van Oranje, op 2 december 1813. Tekening door Johannes Jelgerhuis Rz. Collectie Stadsarchief te Amsterdam.

De intocht van Willem Frederik, Prins van Oranje, bij de Haarlemmerpoort te Amsterdam op 2 december 1813. Prent door P.W.M. Trap.

Audiëntie verleend door Soeverein Vorst Willem I in het Paleis op de Dam op 2 december 1813. Prent door Abraham Vinkeles naar een werk van Jan Willem Pieneman (1816).

Maaltijd ter viering van de bevrijding van Nederland in aanwezigheid van de erfprins van Oranje op 14 december 1813 in Londen. Prent door Thomas Rowlandson en J. Shepherd (1814).

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

De geallieerde opmars en de Franse tegenstand

Spotprenten op het vertrek van de Fransen

Het Lot van den Geweldenaar [Allegorie op de val van het Franse bewind]. Prent door Noach van der Meer (1813).

Vlucht der geplukte haan [De vlucht van de Fransen uit Nederland in 1813]. Spotprent door Pieter Gerardus van Os (1813).

Loon naar verdiensten [Napoleon, de Franse prefect De Celles en politiechef De Villiers du Terrage aan de schandpaal]. Spotprent door een onbekende kunstenaar (1813).

Mock auction or Boney selling stolen goods [De verslagen Napoleon verkoopt landen en kronen]. Spotprent door Thomas Rowlandson (december 1813).

Funcking the Corsican [De Europese mogendheden, waaronder Nederland, brengen Napoleon in het nauw]. Spotprent door Thomas Rowlandson (december 1813).

Friends & foes-up he goes-sending the Corsican Munchausen to St. Cloud’s [De Europese mogendheden, waaronder Nederland, werpen Napoleon terug naar Frankrijk]. Spotprent door Thomas Rowlandson (december 1813).

Plump to the devil we boldly kick’d both Nap and his partner Joe [De Nederlanders verdrijven Napoleon]. Spotprent door Thomas Rowlandson (december 1813).

Dutch night-mare or the fraternal hug returned with a Dutch squeeze. [De opstand in Nederland is Napoleons nachtmerrie]. Spotprent door Thomas Rowlandson (november 1813).

The mock Phoenix, or a vain attempt to rise again [Nederland en Rusland dragen beide bij aan de val van Napoleon]. Spotprent door Thomas Rowlandson (december 1813).

Napoleon dance in Holland [Nederland verheugt zich over de ineenstorting van Napoleons heerschappij]. Spotprent door Charles Williams (juni 1814).

A Corsican toad under a harrow [Het aandeel van Nederland in de verdrijving van Napoleon door de geallieerden]. Spotprent door Thomas Rowlandson (december 1813).

Bleeding & warm water! or, the allied doctors bringing Boney to his sense’s [De Europese mogendheden brengen Napoleon in het nauw, met een prominente rol voor Nederland]. Spotprent door George Cruikshank (december 1813).

The blessings of peace. Jack Jolly jigging to the tune of Orange Boven. [Nederland verheugt zich over het einde van het Frans bewind en de komst van de Prins van Oranje]. Spotprent door een onbekende Britse kunstenaar (juli 1814).

The sea is open. Trade revives. [Nederlands-Britse verbroedering na het verdrijven van de Fransen] Prent door een anonieme kunstenaar (december 1813).

De komst van de kozakken

De bestorming van Deventer door kozakken, waarbij een Franse geniekapitein gewond raakt op 12 november 1813. Prent door Abraham Vinkeles naar een werk van Jan Willem Pieneman (1813).

Het verbranden van boerenwoningen door de Fransen en het oprukken van de kozakken over de IJssel bij Deventer op 16 november 1813. Prent door Abraham Vinkeles naar een werk van Jan Willem Pieneman (1813).

Het verbranden van woningen en tuinhuizen aan de IJssel bij Deventer door de Fransen en de aanvallen van de kozakken op 16 november 1813. Prent door Nicolaas Sonnenberg naar een werk van Jacob Ernst Marcus (1813).

De kozakken trekken Kampen binnen op 20 november 1813. Prent door Abraham Vinkeles naar een werk van Jan Willem Pieneman (1816).

Kamp van de kozakken buiten de Muiderpoort te Amsterdam op 24 november 1813. Aquarel door François Joseph Pfeiffer. Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Bivak van de kozakken bij de Muiderpoort te Amsterdam in november 1813. Tekening door H.J. van Meurs (1813). Collectie Stadsarchief te Amsterdam.

Kozakken bij Hilversum in 1813. Door een onbekende kunstenaar.

De aankomst van de kozakken in Utrecht op 28 november 1813. Schilderij door Pieter Gerardus van Os (1816). Collectie Centraal Museum te Utrecht.

Kozakken op een landweg bij Bergen in Noord-Holland in 1813. Schilderij door Pieter Gerardus van Os (circa 1814). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Bivak der kozakken, 9 december 1813. Tekening/aquarel door Pieter Gerardus van Os (1813). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Kozakkenvoorpost in 1813. Schilderij door Pieter Gerardus van Os (circa 1814). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam

Kozakkenbivak in de winter. Tekening/aquarel door Pieter Gerardus van Os (1814). Collectie Teylers Museum te Haarlem.

Belegeringen van door de Fransen bezette vestingen

De plundering van Woerden op 24 november 1813. Prent door Dirk Sluyter naar een tekening van Haatje Pieters Oosterhuis (1813).

De mishandeling van een priester door Franse soldaten bij het plunderen van een rooms-katholieke kerk in Woerden in november 1813. Prent door Abraham Vinkeles naar een werk van Jan Willem Pieneman (1816).

Dordrecht door de Franse troepen ontruimd op 19 november 1813. Prent door Abraham Vinkeles naar een werk van Jan Willem Pieneman (1816).

De beschieting van Dordrecht door de Fransen vanaf Papendrecht op 24 november 1813. Prent door J.H. van der Heijden naar een werk van Johannes Christiaan Schotel en Martinus Schouman (1864).

Kaart van de inname van Doesburg door Pruisische troepen op 23 november 1813.

Kaart van de Pruisische aanval op Arnhem op 30 november 1813.

Aflossing van de wacht door Amsterdamse schutters bij Naarden in 1813-1814. Schilderij door Jan Hoynck van Papendrecht (circa 1900). Collectie Nationaal Militair Museum te Soesterberg.

Gewapende Gooise boeren houden buiten Naarden de wacht op 19 januari 1814. Prent door Pieter Gerardus van Os (1813-1814).

Een rondgaande patrouille, 1813-1814. Tekening/aquarel door Pieter Gerardus van Os (1814). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

De Karnemelksloot te Naarden op 11 januari 1814. Tekening/aquarel door Pieter Gerardus van Os (1814). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Het doorijzen van der Karnemelksloot bij Naarden in januari 1814. Schilderij door Pieter Gerardus van Os (1814). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

De kazematten voor Naarden in 1814. Schilderij door Pieter Gerardus van Os (1814). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Het beschieten van Naarden in april 1814. Schilderij door Pieter Gerardus van Os (1814). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

De Nationale Garde van Amsterdam op de lunet voor Naarden in de ochtend van 7 april 1814. Schilderij door Pieter Gerardus van Os (1814). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

Kaart van de Britse aanval op Bergen op Zoom op 8 maart 1814.

Nederlandse troepen trekken, voorafgegaan door een korps burgermuzikanten, Deventer binnen op 26 april 1814. Prent door Theodoor Koning (circa 1817).

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

De nieuwe staat krijgt vorm december 1813 – augustus 1814

De opbouw van de krijgsmacht en het bestuur

Uniformvoorstelling: majoor, bataljonscommandant van het 8e Bataljon Infanterie van Linie in 1814. Tekening/aquarel door Michel Hermanus van Tilburg (20^ste eeuw). Collectie Nationaal Militair Museum te Soesterberg.

Uniformvoorstelling: korporaal en soldaat van de Jagers in 1813-1815. Tekening/aquarel door Michel Hermanus van Tilburg (20^ste eeuw). Collectie Nationaal Militair Museum te Soesterberg.

Uniformvoorstelling: officier van het Regiment Lichte Dragonders No. 2 in 1814. Tekening/aquarel door Michel Hermanus van Tilburg (20^ste eeuw). Collectie Nationaal Militair Museum te Soesterberg.

Uniformvoorstelling: kanonnier van de rijdende artillerie in 1814. Tekening/aquarel door een onbekende kunstenaar (circa 1980). Collectie Nationaal Militair Museum te Soesterberg.

Uniformvoorstelling: artillerist van Linie in 1814. Tekening/aquarel door Michel Hermanus van Tilburg (20^ste eeuw). Collectie Nationaal Militair Museum te Soesterberg.

Uniformvoorstelling: kapitein en luitenant-kolonel der infanterie van de Nationale Militie in 1814-1815. Tekening/aquarel door Michel Hermanus van Tilburg (tweede kwart van de 20^ste eeuw). Collectie Nationaal Militair Museum te Soesterberg.

Uniformvoorstellingen: (onder)officieren en soldaten van de Nationale Militie in 1814-1816. Tekening/aquarel door Willem Constantijn Staring (circa 1900). Collectie Nationaal Militair Museum te Soesterberg.

Bezoek van Willem I aan de Beurs in Amsterdam op 29 april 1814. Tekening door Jan Kamphuysen (datering onzeker). Collectie Stadsarchief te Amsterdam.

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

De Grondwet van 1814 en de inhuldiging van de Soeverein Vorst

Aankomst van Willem I bij het Koninklijk Paleis in Amsterdam op 29 maart 1814. Prent door Ludwig Gottlieb Portman naar een tekening van Franciscus Andreas Milatz (datering onzeker).

Willem I begeeft zich van het Koninklijk Paleis naar de Nieuwe Kerk in Amsterdam om de Grote Vergadering van Notabelen bij te wonen op 29 maart 1814. Prent door Reinier Vinkeles naar een werk van Abraham Vinkeles (circa 1815).

Willem I legt de eed af op de Grondwet in de Nieuwe Kerk in Amsterdam op 30 maart 1814. Prent door Nicolaas van der Meer naar een werk van C. van Waardt (circa 1815).

De inhuldiging van Willem I als Soeverein Vorst in de Nieuwe Kerk in Amsterdam op 30 maart 1814. Prent door Reinier Vinkeles naar een tekening door Jan Willem Pieneman (datering onzeker).

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

De uitbreiding van het Nederlandse grondgebied

Napoleon wordt ‘geprest’ de door hem veroverde landen terug te geven. Spotprent door een onbekende kunstenaar (1813).

A Dutch toy!!! Or, a pretty play-thing for a young princess!!! Huzza [De Britse prinses Charlotte en haar verloofde, de Prins van Oranje]. Spotprent door George Cruikshank (maart 1814).

A broad bottom dynasty. The orange transplanted or fruits of a union [De verloving van de Britse prinses Charlotte en de Prins van Oranje]. Spotprent door Charles Williams (maart 1814).

The Dutch toy [De Britse prinses Charlotte verbreekt de verloving met de Prins van Oranje]. Spotprent door Charles Williams (juni 1814).

The Dutch Apollo! [De Britse prinses Charlotte verbreekt de verloving met de Prins van Oranje]. Spotprent door Charles Williams (juni 1814).

Miss endeavouring to excite a glow with her Dutch play thing [De Britse prinses Charlotte verbreekt de verloving met de Prins van Oranje]. Spotprent door George Cruikshank (juli 1814).

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

De teruggave van de overzeese bezittingen

Broad bottoms in Holland worshipping their new king, or Nic frogs adulation of Louis Baboon [Verwijzing naar de in de Bataafs-Franse tijd verloren Hollandse koloniën]. Spotprent door Thomas Rowlandson (juli 1806).

Kaart van de Nederlandse overzeese bezittingen na 1814 [Kaart uit: Philippe Marie Vandermaelen, Nieuwe atlas van het Koningryk der Nederlanden, benevens het Groot-Hertogdom Luxemburg, het Hertogdom Limburg en de Nederlandsche Bezittingen ten Oosten en ten Westen der Kaap de Goede Hoop (Brussel circa 1840).

Portret, staande ten voeten uit, van koning Willem I [Met de rechterhand wijst de Koning naar een landkaart van een deel van Java: Bantam, Jakarta en Cheribon]. Schilderij door Joseph Paelinck (1819). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

Noord en Zuid gescheiden tezamen augustus 1814 – maart 1815

‘België’ als veroverd gebied

Kaart van de Belgische departementen binnen het Franse Keizerrijk (1795-1814) [Digitale publicatie].

Kaarten van de afzonderlijke Belgische departementen tijdens het Franse bewind (1795-1814) [Het aanklikken van de naam van het departement geeft toegang tot een kaart en nadere informatie over het desbetreffende departement] [Digitale publicatie].

Scène uit de Boerenkrijg, de verzetsbeweging van de Belgische plattelandsbevolking tegen het Franse bewind, eind 1798. Aquarel door Louis Geens (eind 19de eeuw). Collectie Koninklijke Bibliotheek van België te Brussel (Bron: Hervé Hasquin (red.), België onder het Frans bewind, 1792-1815 (Brussel 1993) 155).

De geallieerden nemen het bewind over Antwerpen over van de Fransen in mei 1814. Schilderij door Matthijs Ignatius van Bree. Royal Collection te Londen.

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën;

Beeldmateriaal

‘België’ onder voorlopig gezag van Willem I

The Corsican Whipping Top in Full Spin!!! [Willem I (rechts op de achtergrond, met kroon) krijgt van de geallieerde overwinnaars van Napoleon een deel van het aan Frankrijk ontnomen grondgebied]. Spotprent door George Cruikshank (april 1814).

Allegorische groep met twee gekroonde vrouwenfiguren en de Nederlandse leeuw, die tezamen de vereniging van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden symboliseren. Terracotta door Jean-Louis van Geel (1816). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

Het Congres van Wenen

Het Congres van Wenen (1815-1815). Pentekening/sepia door Jean-Baptiste Isabey (1815). Musée du Louvre in Parijs.

Twelfth night or, what you will! Now performing at the Theatre Royal Europe, with new scenery decorations &c &c &c [De vredesonderhandelingen op het Congres van Wenen]. Spotprent door George Cruikshank (januari 1815).

Nieuwe kaart van het Koningrijk der Nederlanden en het Groot Hertogdom Luxemburg, volgens de bepalingen van het Weener Congres en het Parijsche tractaat van 1815 (Haarlem 1816). Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam: Atlas der Neederlanden.

Kaart van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, in personele unie met het Groothertogdom Luxemburg (1815-1830) [Digitale publicatie: maart 2012].

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

De geboorte van het Verenigd Koninkrijk maart – september 1815

Opnieuw ten strijde tegen Napoleon

Portret, staande, ten voeten uit, van koning Willem I omstreeks maart 1815. Schilderij door Joseph Paelinck (1815). Collectie Nationaal Museum Paleis Het Loo te Apeldoorn.

De intocht van Willem I in Brussel op 30 maart 1815. Prent door Johan Nepomuk Gibèle naar een werk van Leroy.

Boneys return from Elba – or the devil among the tailors [Napoleons terugkeer verstoort de onderhandelingen van de Europese mogendheden]. Spotprent door George Cruikshank (maart 1815).

The Congress disolved before the cake was cut up [Napoleons terugkeer verstoort de onderhandelingen van de Europese mogendheden]. Spotprent door George Cruikshank (april 1815).

Scene in a new pantomime to be performed at the Theatre Royal Paris, with entire new music, dances, dresses, scenery, machinery &c &c. The principle characters to be supported by most of the great potentates in Europe… [De Europese vorsten verenigen zich tegen de terugkeer van Napoleon op de Franse troon]. Spotprent door Thomas Rowlandson (april 1815).

Monkeys allowance more kicks than dumplings. A farce performed with great eclat at the National Theatre in the Netherlands [De geallieerden geven Napoleon een afstraffing bij Waterloo]. Spotprent door William Heath (1815).

Het gevecht bij Quatre-Bras

Overzichtskaart van de veldtocht van 1815 [Digitale publicatie].

Kaart van het gevecht bij Quatre-Bras op 16 juni 1815, met de situatie om 15.00 uur.

Kaart van het gevecht bij Quatre-Bras op 16 juni 1815, met de situatie om 21.00 uur.

De Prins van Oranje aan het hoofd van Nederlandse troepen bij Quatre-Bras. Prent door Philippus Velijn (1816).

De Prins van Oranje bij Quatre-Bras op 16 juni 1815. Schilderij door Jan Willem Pieneman (1818). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

De Prins van Oranje schenkt zijn onderscheiding aan het 7^de bataljon, dat hem bij Quatre-Bras ontzette. Prent door Dirk Sluyter naar een werk van Jan Kamphuysen (circa 1815).

De slag bij Waterloo

F.G. de Wilde en F.J.H.Th. Smits, ‘Waterloo 1815. De troepen van de Nederlandse Armee: Noord- en Zuid-Nederlandse alsmede Nassause regimenten’, Armamentaria. 25 (1990) 51-54. [De bij dit artikel gevoegde uitklapplaat door Smits met 35 militairen en de legenda zijn digitaal beschikbaar. Het aanklikken van de cijfers in de legenda geeft het desbetreffende uniform in detail weer].

Kaart van de slag bij Waterloo op 18 juni 1815, met de situatie om 11.15 uur.

Kaart van de slag bij Waterloo op 18 juni 1815, met de situatie om 19.45 uur.

Luitenant-generaal David Hendrik Chassé aan het hoofd van de Derde Nederlandse Infanteriedivisie in de slag bij Waterloo. Schilderij door Jan Hoynck van Papendrecht (circa 1895). Collectie Nationaal Militair Museum te Soesterberg.

De batterij rijdende artillerie van kapitein Carel Frederik Krahmer de Bichin neemt een positie in om de Franse Keizerlijke Garde onder vuur te nemen. Schilderij door Jan Hoynck van Papendrecht (1932). Collectie Nationaal Historisch Museum te Soesterberg.

De slag bij Waterloo op 18 juni 1815. Schilderij door Jan Willem Pieneman (1824). Collectie Rijksmuseum te Amsterdam.

De Prins van Oranje raakt gewond tijdens de slag bij Waterloo. Prent door een onbekende kunstenaar (1815?).

De Prins van Oranje raakt gewond tijdens de slag bij Waterloo. Prent door Willem van Senus naar een schilderij van Joseph-Denis Odevaere (1817).

De Prins van Oranje wordt behandeld, na gewond te zijn geraakt tijdens de slag bij Waterloo. Prent door Jacob Ernst Marcus naar een tekening van Louis Moritz (1815).

De Prins van Oranje wordt behandeld, na gewond te zijn geraakt tijdens de slag bij Waterloo. Prent door Willem Hendrik Hoogkamer (circa 1816).

De Prins van Oranje wordt behandeld, na gewond te zijn geraakt tijdens de slag bij Waterloo. Prent door Reinier Vinkeles (circa 1815).

Koningin Wilhelmina bezoekt haar bij Waterloo gewond geraakte zoon, de Prins van Oranje, in Brussel. Prent door Reinier Vinkeles (circa 1815).

Allegorie op de geallieerde overwinning in de slag bij Waterloo. Prent door Noach van der Meer naar een tekening van Adrianus Gerardus van Schoone (1817).

The afterpiece to the tragedy of Waterloo – or – Madame Françoise & her managers!!! [Koning Willem I krijgt na Napoleons nederlaag bij Waterloo een deel van de Franse buit]. Spotprent door George Cruikshank (November 1815).

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

De Grondwet van 1815

Portret, staande, ten voeten uit, van koning Willem I met zijn rechterhand op de Grondwet van 1815. Schilderij door Mattheus Ignatius van Bree (1815). Collectie Koninklijke Musea voor Schone Kunsten te Brussel.

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën

Beeldmateriaal

De inhuldiging in Brussel

Koning Willem I begeeft zich per rijtuig naar de inhuldigingsplechtigheid in Brussel op 21 september 1815. Prent door Philibert-Louis Debucourt naar een werk van Leroy.

Koning Willem I opent de Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal in het stadhuis van Brussel op 21 september 1815. Aquatint door Johan Nepomuk Gibèle naar een werk van Joseph Paelinck (1815).

Koning Willem I begeeft zich per rijtuig naar de Place Royale in Brussel op 21 september 1815. Prent naar een werk van Leroy.

Koning Willem I legt de eed af in de open lucht op de Place Royale in Brussel op 21 september 1815. Prent door Johan Nepomuk Gibèle naar een werk van Leroy.

Koning Willem I begeeft zich, te voet onder een baldakijn en met een hermelijnen mantel om, naar de Sint-Goedele Kathedraal in Brussel op 21 september 1815. Prent door Johan Nepomuk Gibèle naar een werk van Leroy.

De inhuldiging van Willem I als Koning der Nederlanden in Brussel op 21 september 1815 (datering onzeker). Particuliere collectie.

Koning Willem I gezeten voor het altaar tijdens het Te Deum in de Sint-Goedele Kathedraal in Brussel op 21 september 1815. Prent naar een werk van Leroy.

Kroon, gebruikt bij de inhuldiging van Koning Willem I op 21 september 1815.

Rijksappel, gebruikt bij de inhuldiging van Koning Willem I op 21 september 1815.

> Bibliografie
> Bronnen
> Beeldmateriaal
> Biografieën