Koninkrijk in wording

Een toegang tot de jaren 1813 – 1815
Voorgeschiedenis
 
 
 
jan. 1795 tot nov. 1813
De nieuwe staat krijgt vorm
1814 >
j
f
m
a
m
j
j
Noord en Zuid gescheiden tezamen
a
s
o
n
d
1815 >
j
f
 

Bronnen

Voorgeschiedenisjanuari 1795 – november 1813

Algemeen

Digitale index op de stamboeken van officieren, onderofficieren en minderen der Landmacht (1795-1813) in: Nationaal Archief in Den Haag (inventarisnummer 2.01.15).

> Ga naar de bron


Digitale index op het supplement op de stamboeken van officieren, onderofficieren en minderen der Landmacht (1795-1810) in: Nationaal Archief in Den Haag (inventarisnummer 2.01.15).

> Ga naar de bron


Digitale index op de overlijdensaktes van Hollandse militairen in Franse hospitalen (1792-1815) in: Nationaal Archief in Den Haag (inventarisnummer 2.01.15).

> Ga naar de bron


Digitale index op de stamboeken van officieren en minderen der Marine (1795-1813) in: Nationaal Archief in Den Haag (inventarisnummer 2.01.15).

> Ga naar de bron


Het einde van de Republiek der Verenigde Nederlanden (1795)

H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 1: Nederland en de revolutie, 1789-1795 (Den Haag 1905).

> Ga naar de bron


De Bataafse Republiek (1795-1806)

H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 2: Vestiging van den eenheidsstaat, 1795-1798 (Den Haag 1906).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 3: Uitvoerend Bewind – Engelsch-Russische inval – Amiens, 1798-1801(2). Band 1 (Den Haag 1907).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 3: Uitvoerend Bewind – Engelsch-Russische inval – Amiens, 1798-1801(2). Band 2 (Den Haag 1907).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 4: Staatsbewind en Raadpensionaris, 1801-1806. Band 1 (Den Haag 1908).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 4: Staatsbewind en Raadpensionaris, 1801-1806. Band 2 (Den Haag 1908).

> Ga naar de bron


L. de Gou (ed.), Het Plan van Constitutie van 1796. Chronologische bewerking van het archief van de eerste constitutiecommissie, ingesteld bij decreet van de Nationale Vergadering van 15 maart 1796. Met een facsimile uitgave van het Plan van Constitutie (Den Haag 1975).

> Ga naar de bron


L. de Gou (ed.), Het Ontwerp van Constitutie van 1797. De behandeling van het Plan van Constitutie in de Nationale Vergadering. Met een facsimile uitgave van het Ontwerp van Constitutie. Deel 1: 10 november 1796 – 10 april 1797 (Den Haag 1983).

> Ga naar de bron


L. de Gou (ed.), Het Ontwerp van Constitutie van 1797. De behandeling van het Plan van Constitutie in de Nationale Vergadering. Met een facsimile uitgave van het Ontwerp van Constitutie. Deel 2: 11 april – 13 september 1797 (Den Haag 1984).

> Ga naar de bron


L. de Gou (ed.), Het Ontwerp van Constitutie van 1797. De behandeling van het Plan van Constitutie in de Nationale Vergadering. Met een facsimile uitgave van het Ontwerp van Constitutie Deel 3: Indices, concordanties e.d. en facsimile van het Ontwerp van Constitutie (Den Haag 1985).

> Ga naar de bron


L. de Gou (ed.), De Staatsregeling van 1798. Bronnen voor de totstandkoming. Deel 1: Bronnen vóór 22 januari 1798 (Den Haag 1988).

> Ga naar de bron


L. de Gou (ed.), De Staatsregeling van 1798. Bronnen voor de totstandkoming. Deel 2: Bronnen vanaf 22 januari 1798 (Den Haag 1990).

> Ga naar de bron


Tekst van de Staatsregeling voor het Bataafsche Volk van 1798 [Digitale publicatie].

> Ga naar de bron


L. de Gou (ed.), De Staatsregeling van 1801. Bronnen voor de totstandkoming (Den Haag 1995).

> Ga naar de bron


Tekst van de Staatsregeling des Bataafschen Volk van 1801 [Digitale publicatie].

> Ga naar de bron


‘De Staatsregeling van 1805’, in: L. de Gou (ed.), De Staatsregeling van 1805 en de Constitutie van 1806. Bronnen voor de totstandkoming (Den Haag 1997) 1-262.

> Ga naar de bron


Tekst van de Staatsregeling des Bataafschen Volk van 1805 [Digitale publicatie].

> Ga naar de bron


Koning Lodewijk Napoleon (1806-1810)

H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 5: Koning Lodewijk, 1806-1810. Band 1 (Den Haag 1909).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 5: Koning Lodewijk, 1806-1810. Band 2 (Den Haag 1910).

> Ga naar de bron


‘De Constitutie van 1806’, in: L. de Gou (ed.), De Staatsregeling van 1805 en de Constitutie van 1806. Bronnen voor de totstandkoming (Den Haag 1997) 263-763.

> Ga naar de bron


Tractaat van Parijs tussen de Bataafse Republiek en Frankrijk (24 mei 1806) [digitale publicatie].

> Ga naar de bron


Tekst van de Constitutionele Wetten  (5 juni t/m 7 augustus 1806) [digitale publicatie].

> Ga naar de bron


Proclamatie [sic] van Louis Bonaparte bij zijn aantreden als Koning van Holland (5 juni 1806) [digitale publicatie].

> Ga naar de bron


Tekst van de Grondwet van het Koninkrijk Holland van 7 augustus 1806 [digitale publicatie].

> Ga naar de bron


Akte van abdicatie van koning Lodewijk Napoleon (1 juli 1810) [Troonsafstand ten gunste van zijn zoontje Napoléon Louis, onder regentschap van koningin Hortense, bijgestaan door een Regentschapsraad].

> Ga naar de bron


Proclamatie van Lodewijk Napoleon bij zijn vertrek als Koning van Holland  (1 juli 1810).

> Ga naar de bron


Louis Bonaparte, Documens historiques et réflexions sur le gouvernement de la Hollande. Deel 1 (Parijs 1820).

> Ga naar de bron


Louis Bonaparte, Documens historiques et réflexions sur le gouvernement de la Hollande. Deel 2 (Parijs 1820).

> Ga naar de bron


Louis Bonaparte, Documens historiques et réflexions sur le gouvernement de la Hollande. Deel 3 (Parijs 1820).

> Ga naar de bron


Louis Bonaparte, Geschiedkundige gedenkstukken en aanmerkingen over het bestuur van Holland. Deel 1 (Amsterdam 1820) [Vertaling van: Documens historiques et réflexions sur le gouvernement de la Hollande].

> Ga naar de bron


Louis Bonaparte, Geschiedkundige gedenkstukken en aanmerkingen over het bestuur van Holland. Deel 2 (Amsterdam 1820) [Vertaling van: Documens historiques et réflexions sur le gouvernement de la Hollande].

> Ga naar de bron


Louis Bonaparte, Geschiedkundige gedenkstukken en aanmerkingen over het bestuur van Holland. Deel 3 (Amsterdam 1820) [Vertaling van: Documens historiques et réflexions sur le gouvernement de la Hollande].

> Ga naar de bron


[Athanase Garnier,] Mémoires sur la cour de Louis Napoléon et sur la Hollande (Parijs 1828).

> Ga naar de bron


[Athanase Garnier,] Het hof van Holland, onder de regering van Lodewijk Bonaparte. Door een auditeur (Amsterdam 1823) [Vertaling van het voorafgaande werk].

> Ga naar de bron


G. de Caraman, Quelques mots sur les affaires de Hollande en 1810 (Parijs 1856).

> Ga naar de bron


Inlijving bij het keizerrijk van Napoleon (1810-1813)

H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6: Inlijving en opstand, 1810-1813. Band 1 (Den Haag 1911).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6: Inlijving en opstand, 1810-1813. Band 2 (Den Haag 1912).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6: Inlijving en opstand, 1810-1813. Band 3 (Den Haag 1912).

> Ga naar de bron


Johan Melchior Kemper (ed.), Code organique des départemens de la Hollande / Verzameling van wetten en decreten betrekking hebbende tot de inlijving en organisatie der Hollandsche departementen (Den Haag 1812).

> Ga naar de bron


Oranje in ballingschap (1795-1813)

Brieven van Oranienstein (26 december 1801) [Prins Willem V verleent de Oranjegezinde ex-regenten toestemming bestuursfuncties te aanvaarden onder het Bataafse bewind].

> Ga naar de bron


Brieven betreffende het verblijf van erfprins Willem Frederik in Parijs en zijn ontmoeting met de Eerste Consul van Frankrijk Napoleon Bonaparte (23 februari t/m 29 mei 1802):

> Ga naar de bron


Vredesverdrag van Amiens (25 maart 1802) [Artikel 18 betreft de schadevergoeding voor het huis Oranje Nassau].

> Ga naar de bron


Overeenkomst tussen Frankrijk en Pruisen betreffende de schadeloosstelling van het Huis Oranje Nassau Dillenburg (23 mei 1802) [Artikelen 8 t/m 14 betreffen de schadeloosstelling].

> Ga naar de bron


Brieven betreffende het afstaan door prins Willem V van zijn rechten aan zijn zoon erfprins Willem Frederik (29 mei t/m 28 oktober 1802).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 2: 1795-1798 (Den Haag 1906).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 3, band 2: 1798-1801 (Den Haag 1907).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 4, band 2: 1801-1806 (Den Haag 1908).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 5, band 2: 1806-1810 (Den Haag 1910).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der algemeene geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3: 1810-1813 (Den Haag 1912).

> Ga naar de bron


De opstand en de verdrijving van de Fransen november – december 1813

Algemeen

H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (‘s-Gravenhage 1912).

> Ga naar de bron


D.J. ten Zeldam Ganswijk, Bijdragen tot de geschiedenis van het staatsbestuur in ons vaderland, en meer bijzonder in het gewest Zuid- Holland, gedurende de jaren 1813 tot en met 1845. Deel 1 (Dordrecht 1847).

> Ga naar de bron


Th. Jorissen (ed.), De omwenteling van 1813. Bijdragen tot de geschiedenis der revolutie met inleiding en aanteekeningen. Deel 2 (Groningen 1867).

> Ga naar de bron


G.W. Chad, Verhaal der jongstleden omwenteling in Holland door [de] secretaris bij de Britsche ambassade in ‘s-Gravenhage (Den Haag [etc.] 1815) [Vertaling van: A narrative of the late revolution in Holland (1814)].

> Ga naar de bron


Dagboek van Willem de Clercq, 1811-1830 [Digitale publicatie].

> Ga naar de bron


Opstand en bevrijding

‘Gedenkschrift van J.S. May’ [over de anti-Franse onlusten in Amsterdam in november 1813], in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1637-1645.

> Ga naar de bron


Anton Reinhardt Falck over de anti-Franse onlusten in Amsterdam op 15 tot en met 17 november 1813, in: H.T. Colenbrander, Gedenkschriften van Anton Reinhardt Falck (Den Haag 1913) 80-99.

> Ga naar de bron


‘Aantekeningen van kapitein Hooft, 14-25 november 1813’ [over de anti-Franse onlusten in Amsterdam], in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1648-1653.

> Ga naar de bron


Maurits Cornelis van Hall over de anti-Franse onlusten in Amsterdam  op 15 en 16 november 1813, in: Theod. Jorissen (ed.), Herinneringen van mr. Maurits Cornelis van Hall, 1787-1815 (Amsterdam 1867) 104-110.

> Ga naar de bron


George William Chad over de anti-Franse onlusten in Amsterdam  op 15 en 16 november 1813, in: G.W. Chad, Verhaal der jongstleden omwenteling in Holland door [de] secretaris bij de Britsche ambassade in ‘s-Gravenhage (Den Haag [etc.] 1815) 44-53 [Vertaling van: A narrative of the late revolution in Holland (1814)].

> Ga naar de bron


Bekendmaking van de installatie van een voorlopig stadsbestuur in Amsterdam  (16 november 1813).

> Ga naar de bron


‘Gedenkschrift van J.M. Heeneman [over de gebeurtenissen in Den Briel]’, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1711-1716.

> Ga naar de bron


‘Gedenkschrift van Johan Gerard van Oldenbarneveld genaamd Witte Tullingh’ [over de gebeurtenissen in Den Haag in november 1813], in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1654-1702.

> Ga naar de bron


J. Steur (ed.), ‘November 1813. Een handschrift van mr. Hendrik baron Collot d’Escury, heer van Heinenoord’ [over de gebeurtenissen in Den Haag], Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap 77 (1963) 203-238.

> Ga naar de bron


H.E. van Gelder (ed.), ‘Varia over 1813’ [documenten over de gebeurtenissen in Den Haag], Jaarboek Die Haghe (1913) 195-250.

> Ga naar de bron


Besluiten van het voorlopig stadsbestuur van Den Haag  (17-22 november 1813).

> Ga naar de bron


‘Gedenkschrift over het voorgevallenen te Dordrecht’ [in november 1813], in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1717-1723.

> Ga naar de bron


‘Journaal van gebeurtenissen te Dordrecht, 22 nov. – 4 dec. 1813’, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1723-1724.

> Ga naar de bron


G. Horenken van Alberda en J. R. Modderman, ‘Journaal van de door jonkheer G. Horenken van Alberda en Mr. J. R. Modderman, ter bevordering van de gezegende omwenteling in december 1813 gedane verrigtingen’ [in Groningen], Bijdragen tot de Geschiedenis en Oudheidkunde, inzonderheid van de Provincie Groningen 1 (1864) 293-316.

> Ga naar de bron


Th. van Swinderen, ‘Dagverhaal van het gebeurde te Groningen en in het departement van de Wester-Eems vóór, bij en na het bezetten dier stad door de Russische troupes’, Bijdragen tot de Geschiedenis en Oudheidkunde, inzonderheid van de Provincie Groningen 1 (1864) 317-323.

> Ga naar de bron


‘Aanteekening van mr. N.C. Lambrechtsen van Ritthem [over de gebeurtenissen in Middelburg]’, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1799-1804.

> Ga naar de bron


‘Verhaal van de omwenteling op het eiland Texel, 7 dec. 1813’, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1781-1783.

> Ga naar de bron


‘Journaal van gebeurtenissen te Utrecht’, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1724-1731.

> Ga naar de bron


P.J. Vermeulen (ed.), De stad Utrecht in het jaar 1813. Uit het dagboek van eenen ooggetuige. [Hendrik Keetell] (Utrecht 1863) 33-76.

> Ga naar de bron


‘Berigt wegen het gebeurde bij gelegenheid der omwenteling te Zierikzee, den 5, 6, 7 en 8 December 1813’, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1797-1799.

> Ga naar de bron


A.R. de Flavard de Wolff, ‘Journaal van A.R. de Flavard de Wolff, over de gebeurtenissen te Zwolle, 13 – 27 november 1813’, Bijdragen voor Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde 2de Reeks 8 (1875) 234-250.

> Ga naar de bron


Van Hogendorp en het Algemeen Bestuur

Proclamatie van Van Hogendorp, voorgelezen door Van Limburg Stirum: ‘Oranje boven! Holland is vry’  (17 november 1813).

> Ga naar de bron


Bijeenroeping van oud-regenten van vóór 1795 ten huize van Van Hogendorp  (17 november 1813).

> Ga naar de bron


Proclamatie van Van Hogendorp en Van der Duyn van Maasdam, waarin zij aankondigen het Algemeen Bestuur op zich te nemen  (20 november 1813).

> Ga naar de bron


Proclamatie van Van Hogendorp en Van der Duyn van Maasdam  (21 november 1813).

> Ga naar de bron


Verordeningen uitgevaardigd door het Algemeen Bestuur (22 t/m 28 november 1813).

> Ga naar de bron


Mededeling van Van Limburg Stirum betreffende de vorming van een gewapende burgermacht  (25 november 1813).

> Ga naar de bron


Oproep van vice-admiraal A. Kikkert te Rotterdam om het Algemeen Bestuur te steunen en dienst te nemen in de nieuw te vormen marine  (26 november 1813).

> Ga naar de bron


Gijsbert Karel van Hogendorp, ‘November 1813’, in: H. van Hogendorp (ed.), Brieven en gedenkschriften van Gijsbert Karel van Hogendorp. Deel 4 (Den Haag 1887) 181-408.

> Ga naar de bron


Gijsbert Karel van Hogendorp, ‘De Opstand’, in: H. van Hogendorp (ed.), Brieven en gedenkschriften van Gijsbert Karel van Hogendorp. Deel 5 (Den Haag 1901) 4-43.

> Ga naar de bron


De Prins van Oranje aanvaardt de soevereiniteit

Brief van Willem Frederik, Prins van Oranje, aan Gijsbert Karel van Hogendorp (22 november 1813).

> Ga naar de bron


Proclamatie van Willem Frederik, Prins van Oranje na aankomst in Den Haag (30 november 1813).

> Ga naar de bron


Proclamatie van Kemper en Fannius Scholten, de twee commissarissen-generaal van het Algemeen Bestuur residerende in Amsterdam, waarbij zij Willem Frederik, de Prins van Oranje, tot Soeverein Vorst uitroepen (1 december 1813).

> Ga naar de bron


Proclamatie van Willem Frederik, Prins van Oranje, waarbij deze de soevereiniteit aanvaardt (2 december 1813).

> Ga naar de bron


Stukken betreffende de pogingen van ex-koning Louis Bonaparte om terug te keren op de Nederlandse troon (1 januari 1813 t/m 29 november 1813).

> Ga naar de bron


Briefwisseling tussen ex-koning Louis Bonaparte en Willem Fredrik Röell over een mogelijke terugkeer van Louis op de Nederlandse troon (15 november 1813 t/m 27 juni 1814).

> Ga naar de bron


Briefwisseling tussen ex-koning Louis Bonaparte en David Jacob van Lennep over een mogelijke terugkeer van Louis op de Nederlandse troon (20 november 1813 t/m 15 juni 1814).

> Ga naar de bron


De geallieerde opmars en de Franse tegenstand

Ludwig von Wolzogen, ‘Der Feldzug des dritten deutschen Bundes-Armee-Corps in Holland und Belgien im Jahre 1814 bis zum Wiener Congreß’, in: Alfred Ludwig von Wolzogen (ed.), Memoiren des königlich preussischen Generals der Infanterie Ludwig freiherrn von Wolzogen. Aus dessen nachlaß unter Beifügung officieller militärischer Denkschriften mitgetheilt (Leipzig 1851) 241-273.

> Ga naar de bron


Georg Wilhelm von Valentini, ‘Feldzug in Holland unter dem General Bülow‘, in: idem, Abhandlung über den Krieg in Beziehung auf große Operatione, mit Rücksicht auf die neuern Kriege. Deel 2 (Berlijn 1824) 63-122.

> Ga naar de bron


Friedrich August Peter von Colomb, Aus dem Tagebuche des Rittmeisters von Colomb. Streifzüge 1813 und 1814 (Berlijn 1854).

> Ga naar de bron


De bevrijding van Nederland. Uit de memoires van Alexander von Benckendorff  [Russisch luitenant-generaal, bevelhebber van de Russische troepen die eind 1813 Nederland binnentrokken] [Digitale publicatie: Grenadierscompagnie > Geschiedenis > I. Over de Bevrijdingsoorlog 1813-1815 > Generaal Benckendorff].

> Ga naar de bron


B.H. Adel, Memorie van B.H. Adel betreklijk de door hem gedane diensten aan de Russische troupen, bij gelegenheid hunner intogt te Amsterdam in de maand november 1813 (Amsterdam 1814) [Pamflet Knuttel 23898: alleen toegankelijk voor leden van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag].

> Ga naar de bron


Is. van der Hooght, Een gevonden brief van 5 december 1813, bevattende het relaas van de belegering van Arnhem in 1813 (Arnhem 1864).

> Ga naar de bron


Jan Egbert van Gorkum, De bestorming der vesting Bergen op Zoom, op den 8sten maart 1814 (Leiden 1862).

> Ga naar de bron


A.V.J.L. Legrand Mollerat, Verhaal van de verrassing van Bergen op Zoom op den 8en en 9en maart 1814, met een kort berigt van deszelfs insluiting en de gebeurtenissen, welke tot dezelve aanleiding gegeven hebben, benevens eene historische en krijgskundige plaatsbeschrijving dezer vesting (Breda 1817).[Vertaling van: Relation de la surprise de Berg-op-Zoom, le 8 et le 9 mars 1814, avec un précis du blocus et des évènements qui l’ont amené (Parijs 1816)].

> Ga naar de bron


‘Berigten van het voorgevallene in Breda in wintermaand 1813’, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1784-1792.

> Ga naar de bron


P. Kramer, Beschrijving van de in belegstelling, blokkade en evacuatie der vesting Coevorden, van mei 1813 tot mei 1814 (Zwolle 1814) [Pamflet Knuttel 23955: alleen toegankelijk voor leden van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag].

> Ga naar de bron


M. Busch, ‘Dagverhaal van de blokkade van Delfzijl in 1813 en 1814’, Bijdragen tot de Geschiedenis en Oudheidkunde, inzonderheid van de Provincie Groningen 1 (1864) 324-363.

> Ga naar de bron


Alexander Elberts, Beknopt dagverhaal van het gebeurde te Deventer, gedurende het beleg in 1813 en 1814 (Deventer 1814) [Pamflet Knuttel 23953a: alleen toegankelijk voor leden van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag].

> Ga naar de bron


[Coenraad Kayzer en Wijnand Suermond,] Het belegerd Deventer, of dagverhaal van hetgene er in en om die stad is voorgevallen, gedurende dat dezelve door de troupes der tegen Buonaparte verbondene mogendheden was ingesloten, vervat in eenige brieven van daar geschreven door een burger en inwoner aan zijnen vriend in Holland (Deventer 1814).

> Ga naar de bron


‘Uitreksel uit aanteekeningen, gehouden tijdens de Fransche bezetting te Deventer, gedurende de de insluiting der vesting in het laatst van 1813 tot den 24sten april 1814’, De Militaire Spectator 2de serie 6 (1854) 545-559.

> Ga naar de bron


De geallieerde opmars en de Franse tegenstand

Beknopt verslag van de belegering van Gorinchem, in het laatst van den jare 1813 en ‘t begin van den jare 1814, getrokken uit officieele rapporten (Rotterdam 1814) [Pamflet Knuttel 23916: alleen toegankelijk voor leden van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag].

> Ga naar de bron


C. Eberson, Verhaal van het gebeurde in Walcheren, gedurende den benaauwden toestand van dat eiland onder de Fransche heerschappij in 1813 en in 1814, tot op den val van Napoleon (Zierikzee 1817) [Pamflet Knuttel 24542: alleen toegankelijk voor leden van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag].

> Ga naar de bron


‘Relaas van het gebeurde op den 21, 22, 23 en 24 november met betrekking tot de occupatie en ontruiming te Woerden’, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1745-1751.

> Ga naar de bron


J.F. van Dijk, Eenvoudig verhaal van de naar Frankrijk weggevoerden der voormalige Haagsche Oranje Gardes, te Woerden, na den noodlottige 24. november 1813, gevangen genomen (Den Haag 1817) [Pamflet Knuttel 24513: alleen toegankelijk voor leden van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag].

> Ga naar de bron


‘Relaas van de voornaamste gebeurtenissen binnen Zierikzee en de eilanden van Schouwen en Duiveland, bij den intogt der Engelsche en aftogt der Fransche Troupes’, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 6, band 3 (Den Haag 1912) 1792-1797.

> Ga naar de bron


De nieuwe staat krijgt vorm december 1813 – augustus 1814

Algemeen

G. Luttenberg (ed.), Chronologische verzameling der wetten en besluiten, betrekkelijk het openbaar bestuur in de Nederlanden sedert de herstelde orde van zaken in 1813. Deel 1 (Utrecht 1841).

> Ga naar de bron


E.G. Lagemans, Recueil des traités et conventions conclus par le Royaume des Pays-Bas avec les puissances étrangères, depuis 1813 jusqu’à nos jours. Deel 1 (Den Haag 1858).

> Ga naar de bron


H.T. Colenbrander, Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 7: Vestiging van het Koninkrijk, 1813-1815 (Den Haag 1914).

> Ga naar de bron


D.J. ten Zeldam Ganswijk, Bijdragen tot de geschiedenis van het staatsbestuur in ons vaderland, en meer bijzonder in het gewest Zuid- Holland, gedurende de jaren 1813 tot en met 1845. Deel 1 (Dordrecht 1847).

> Ga naar de bron


[M.J. Hora Siccama en O.W. Hora Siccama (ed.),] Brieven van A.R. Falck, 1795-1843 (Den Haag 1857).

> Ga naar de bron


De opbouw van de krijgsmacht en het bestuur

Publicatie van Willem I ter goedkeuring van de eerder door het Algemeen Bestuur getroffen maatregelen  (6 december 1813).

> Ga naar de bron


Proclamatie van Willem I met een oproep aan de bevolking om al het noodzakelijke bij te dragen om de Fransen te verdrijven  (6 december 1813).

> Ga naar de bron


Oproep van Willem I aan alle Nederlanders die nog in Franse militaire dienst zijn om deze zo spoedig mogelijk te verlaten en naar hun vaderland terug te keren  (11 januari 1814).

> Ga naar de bron


Inventaris van het archief van het ministerie van Oorlog: stamboeken van onderofficieren en minderen van de Landmacht, 1813-1924 in: Nationaal Archief in Den Haag (inventarisnummer: 2.13.09) [Bevat specifieke informatie over de afzonderlijke legereenheden].

> Ga naar de bron


De Grondwet van 1814 en de inhuldiging van de Soeverein Vorst

De Grondwet

L. de Gou (ed.), Ontstaan der grondwet, 1814-1815. Bronnenverzameling. Deel 1: 1814 (Den Haag 1908).

> Ga naar de bron


Tekst van de Grondwet van 29 maart 1814 [Digitale publicatie].

> Ga naar de bron


Gijsbert Karel van Hogendorp, ‘De Grondwet: 15 december 1813 – maart 1814’, in: H. van Hogendorp (ed.), Brieven en gedenkschriften van Gijsbert Karel van Hogendorp. Deel 5 (Den Haag 1901) 81-94.

> Ga naar de bron


Gijsbert Karel van Hogendorp, ‘Grondwet 1814’, in: H. van Hogendorp (ed.), Brieven en gedenkschriften van Gijsbert Karel van Hogendorp. Deel 6 (Den Haag 1902) 1-94.

> Ga naar de bron


Adam François Jules Armand van der Duyn van Maasdam, ‘Beschouwingen over de twee partijën, welke geroepen werden om mede te werken tot het daarstellen der Grondwet, in 1814, en over de verschillende meeningen, die toen in Holland onder het volk heerschten’, in: C.F. Sirtema van Grovestins (ed.), Gedenkschriften van den graaf Van der Duyn van Maasdam en van den baron Van der Capellen (Vertaald uit het Frans; Amsterdam 1853) 91-95.

> Ga naar de bron


De Grote Vergadering van Notabelen

Publicatie van Willem I naar aanleiding van de benoeming van de leden van de Grote Vergadering van Notabelen  (2 maart 1814).

> Ga naar de bron


Mededelingen van en over de 126 gekozenen die zich verontschuldigden om de Grote Vergadering van Notabelen bij te wonen  (maart 1814).

> Ga naar de bron


Verbaal der Vergadering van Aanzienlijken in Amsterdam den 29sten maart 1814 (Den Haag 1814).

> Ga naar de bron


Op- en aanmerkingen van individuele leden van de Grote Vergadering van Notabelen bij de stemming over het Grondwetsontwerp  (29 maart 1814).

> Ga naar de bron


De inhuldiging van de Soeverein Vorst

Protocol van de inhuldiging van de Soeverein Vorst der Verenigde Nederlanden  (30 maart 1814).

> Ga naar de bron


Toespraak van Willem I bij het afleggen van de eed op de Grondwet  (30 maart 1814).

> Ga naar de bron


Acte van de plechtige eedsaflegging door en aan Willem I bij diens inhuldiging als Soeverein Vorst der Verenigde Nederlanden  (30 maart 1814).

> Ga naar de bron


Toespraak van Willem I tijdens de eerste bijeenkomst van de Staten-Generaal  (2 mei 1814).

> Ga naar de bron


De uitbreiding van het Nederlandse grondgebied

Verdrag van Chaumont tussen de tegen Frankrijk verbonden mogendheden Oostenrijk, Rusland, Pruisen en Groot-Brittannië  (geantedateerd 1 maart 1814).

> Ga naar de bron


Afzonderlijke en geheime artikelen van het Verdrag van Chaumont tussen de tegen Frankrijk verbonden mogendheden Oostenrijk, Rusland, Pruisen en Groot-Brittannië  (geantedateerd 1 maart 1814) [De Noordelijke Nederlanden komen ter sprake in de articles séparés et secrets 1 en 2].

> Ga naar de bron


Vredesverdrag van Parijs tussen de geallieerden en Frankrijk  (30 mei 1814) [De Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden komen ter sprake in de artikelen 3, 6, 15 en 27, de articles séparés et secrets 3 en 4 en de articles additionnels et secrets. 2].

> Ga naar de bron


Besluit van de Soeverein Vorst betreffende een verbod op de slavenhandel  (15 juni 1814).

> Ga naar de bron


Protocol van Londen, waarin door Groot-Brittannië, Oostenrijk, Rusland en Pruisen de uitgangspunten zijn vastgelegd voor de vereniging van de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden  (21 juni 1814).

> Ga naar de bron


Akte (inclusief de tekst van de ‘Acht Artikelen’), waarbij Willem I de soevereiniteit over de Zuidelijke Nederlanden aanvaardt  (21 juli 1814).

> Ga naar de bron


Anton Reinhardt Falck over de vereniging van de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkschriften van Anton Reinhardt Falck (Den Haag 1913) 139-145.

> Ga naar de bron


De teruggave van de overzeese bezittingen

Brieven van Kew  (7 februari 1795) [Ex-stadhouder Willem V roept vanuit ballingschap in Groot-Brittannië de gouverneurs van de Nederlandse overzeese bezittingen op deze over te dragen aan de Britten, opdat ze niet in Franse handen zouden vallen].

> Ga naar de bron


Conventie van Londen  (13 augustus 1814).

> Ga naar de bron


Anton Reinhardt Falck over de Conventie van Londen van 13 augustus 1813, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkschriften van Anton Reinhardt Falck (Den Haag 1913) 148-152.

> Ga naar de bron


Anton Reinhardt Falck over de teruggave van de overzeese bezittingen, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkschriften van Anton Reinhardt Falck (Den Haag 1913) 351-367.

> Ga naar de bron


Noord en Zuid gescheiden tezamen augustus 1814 – maart 1815

‘België’ als veroverd gebied

Gijsbert Karel van Hogendorp, ‘De vereeniging’, in: H. van Hogendorp (ed.), Brieven en gedenkschriften van Gijsbert Karel van Hogendorp. Deel 5 (Den Haag 1901) 475-525.

> Ga naar de bron


‘België’ als veroverd gebied

Alfred von Wolzogen (ed.), ‘Der Feldzug des dritten deutschen Bundes-Armee-Corps in Holland und Belgien im Jahre 1814 bis zum Wiener Congreß’, in: Memoiren des königlich preussischen Generals der Infanterie Ludwig freiherrn von Wolzogen. Aus dessen nachlaß unter Beifügung officieller militärischer Denkschriften mitgetheilt (Leipzig 1851) 241-273.

> Ga naar de bron


Journal officiel du gouvernement de la Belgique. Deel 1: Du 1er mars au 31 mai 1814 (Brussel 1814).

> Ga naar de bron


Journal officiel du gouvernement de la Belgique. Deel 2: Du 1er juin au 31 aout 1814 (Brussel 1814).

> Ga naar de bron


A.B.C. [=Jean Joseph Van Boeckhout], La réunion de la Belgique à la Hollande. Serait-elle avantageuse ou désavantageuse à la Belgique? (Brussel [1814]).

> Ga naar de bron


V.B. [=Jean Joseph Van Boeckhout], De la confédération des Belges et des Bataves. Notions succinctes sur les avantages qui en résulteraient pour ces deux peuples, suivies de la Loi Fondamentale des Provinces-Unies des Pays-Bas, ou Constitution Hollandaise (Brussel 1814) [Pamflet Knuttel 23722: alleen toegankelijk voor leden van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag].

> Ga naar de bron


Mémoire remis à LL. MM. I. et R. l’empereur d’Autriche, l’empereur de Russie, le roi de Prusse, et LL. AA. RR. le prince régens d’Angleterre, et le prince souverain des Pays-Bas, le 22 juin 1814 (Brussel 1815).[24 leden van de oude Belgische adel vragen de geallieerde soevereinen om in de Zuidelijke Nederlanden de staatsrechtelijke situatie zoals die bestond onder het Oostenrijks bewind te herstellen].

> Ga naar de bron


De la réunion des provinces hollandaises et belgiques, et des principes d’une constitution monarchique (Brussel 1815).

> Ga naar de bron


Anton Reinhardt Falck over de vereniging met België (mei – augustus 1814), in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkschriften van Anton Reinhardt Falck (Den Haag 1913) 134-148.

> Ga naar de bron


Godert Alexander Gerard Philip van der Capellen over zijn bestuurswerkzaamheden in Brussel in 1814-1815, in: C.F. Sirtema van Grovestins (ed.), Gedenkschriften van den graaf Van der Duyn van Maasdam en van den baron Van der Capellen (Vertaald uit het Frans; Amsterdam 1853) 466-470.

> Ga naar de bron


‘België’ onder voorlopig gezag van Willem I

Proclamatie van Willem I, waarbij hij het bestuur over de Zuidelijke Nederlanden aanvaardt  (1 augustus 1814).

> Ga naar de bron


Provisioneel reglement voor het bestuur van de Belgische provincies  (12 augustus 1814).

> Ga naar de bron


Journal officiel du gouvernement de la Belgique. Deel 3: Du 1er septembre au 31 décembre 1814 (Brussel 1814).

> Ga naar de bron


Journal officiel du gouvernement de la Belgique. Deel 4: Du 1er janvier au 24 mars 1815 (Brussel 1814).

> Ga naar de bron


Mémoire, adressé le 8 octobre 1814, aux hautes puissances, assemblées dans le congrès de Vienne par MM. les vicaires-généraux du diocèse de Gand, dans l’absence et suivant l’intention expresse de Monseigneur le prince de Broglie, évêque de Gand (Gent 1814).

> Ga naar de bron


Het Congres van Wenen

Preliminair verdrag tussen de verschillende takken van de Huizen Oranje en Nassau over onderlinge gebiedsruil  (26 november 1813).

> Ga naar de bron


Verdrag tussen de Soeverein Vorst der Nederlanden en de vorsten van Nassau  (14 juli 1814).

> Ga naar de bron


Geheim defensief alliantieverdrag tussen Oostenrijk, Groot-Brittannië en Frankrijk tegen Rusland en Pruisen (3 januari 1815), waartoe de Soeverein Vorst der Nederlanden op 31 januari 1815 toetrad.

> Ga naar de bron


Algemeen bondgenootschap van Groot-Brittannië, Oostenrijk, Pruisen en Rusland  (25 maart 1815).

> Ga naar de bron


Verdrag van toetreding door de Koning der Nederlanden tot het algemeen bondgenootschap van de vier grote mogendheden van 25 maart 1815 (25 april 1815).

> Ga naar de bron


Overeenkomst tussen Nederland, Groot-Brittannië en Rusland betreffende een definitieve regeling van de Russische schuld in Nederland  (19 mei 1815).

> Ga naar de bron


Verdrag tussen het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en Oostenrijk (31 mei 1815) [Hetzelfde verdrag werd op diezelfde dag ook gesloten met Groot-Brittannië, Pruisen en Rusland. De artikelen 3, 4 en 5 hebben betrekking op Luxemburg en Nassau].

> Ga naar de bron


Artikelen 1 t/m 64 van de slotakte van het Congres van Wenen  (9 juni 1815) [De artikelen 24, 25, 53 en 56 hebben betrekking op het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, Luxemburg, de Nassause vorstendommen en het huis van Oranje-Nassau].

> Ga naar de bron


Artikelen 65 t/m 121 van de slotakte van het Congres van Wenen  (9 juni 1815) [De artikelen 65 t/m 73 hebben betrekking op het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, Luxemburg, de Nassause vorstendommen en het huis van Oranje-Nassau].

> Ga naar de bron


H.C. von Gagern, Mein Antheil an der Politik. Deel 2: Nach Napoleons Fall. Der Congress zu Wien (Stuttgart [etc.] 1826) [Herinneringen van de Nassause onderhandelaar op het Wener Congres].

> Ga naar de bron


Godert Alexander Gerard Philip van der Capellen over zijn geheime diplomatieke missie naar het Congres van Wenen in 1815, in: C.F. Sirtema van Grovestins (ed.), Gedenkschriften van den graaf Van der Duyn van Maasdam en van den baron Van der Capellen (Vertaald uit het Frans; Amsterdam 1853) 470-472.

> Ga naar de bron


Anton Reinhardt Falck over het Congres van Wenen en de regelingen betreffende Nassau en Luxemburg, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkschriften van Anton Reinhardt Falck (Den Haag 1913) 157-159.

> Ga naar de bron


De geboorte van het Verenigd Koninkrijk maart – september 1815

Algemeen

H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840. Deel 7: Vestiging van het Koninkrijk, 1813-1815 (Den Haag 1914).

> Ga naar de bron


Opnieuw ten strijde tegen Napoleon

Besluit van Willem I, waarbij deze verklaart de titel van Koning der Nederlanden en Hertog van Luxemburg aan te nemen  (16 maart 1815).

> Ga naar de bron


Toespraak van Willem I bij de opening van de Buitengewone Zitting der Staten-Generaal en het antwoord van de voorzitter van deze vergadering  (17 maart 1815).

> Ga naar de bron


Gijsbert Karel van Hogendorp, ‘De wederkomst van Buonaparte, maart 1815’, in: H. van Hogendorp (ed.), Brieven en gedenkschriften van Gijsbert Karel van Hogendorp. Deel 5 (Den Haag 1901) 124-132.

> Ga naar de bron


Anton Reinhardt Falck over de gebeurtenissen van maart tot en met juni 1815, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkschriften van Anton Reinhardt Falck (Den Haag 1913) 159-167.

> Ga naar de bron


Godert Alexander Gerard Philip van der Capellen over de situatie in Brussel voor en na de slag bij Waterloo (14-18 juni 1815), in: C.F. Sirtema van Grovestins (ed.), Gedenkschriften van den graaf Van der Duyn van Maasdam en van den baron Van der Capellen (Vertaald uit het Frans; Amsterdam 1853) 477-481.

> Ga naar de bron


Jan Bastijaan Christemeijer, Herinneringen van een oud-strijder van 1813-1815 aangaande Quatre-Bras en Waterloo. Een verhaal van de voornaamste gebeurtenissen tot den veldtogt van 1815 in de Nederlanden betrekkelijk (Utrecht 1865).

> Ga naar de bron


P. Wakker (ed.), Aanteekeningen van een veteraan, dato 16 aug. 1815, die onder den Prins van Oranje in ‘s Prinsen klein leger, in de velden van Waterloo gestreden heeft (Purmerend 1863).

> Ga naar de bron


Bas de Groot, Chassé’s division at Waterloo: two eye-witness accounts [Digitale publicatie: maart 2008].

> Ga naar de bron


‘Return of killed, wounded and missing of the Dutch-Belgian troops on the 16th, 17th and 18th of june 1815’, in: W. Siborne, History of the war in France and Belgium, in 1815, containing minute details of the battles of Quatre-Bras, Ligny, Wavre, and Waterloo (3de dr.; Londen 1848) 576.

> Ga naar de bron


Bas Lems, Database Waterloo-gratificaties 1815 in: Stadsarchief Amsterdam [Omvat de bijna 30.000 namen van Noord-Nederlanders, Zuid-Nederlanders (: Belgen) en Nassauers (in Nederlandse dienst) die aanwezig waren bij de slag van Waterloo op 18 juni 1815].

> Ga naar de bron


De Grondwet van 1815

L. de Gou (ed.), Ontstaan der grondwet, 1814-1815. Bronnenverzameling. Deel 2: 1815 (Den Haag 1909).

> Ga naar de bron


Gijsbert Karel van Hogendorp, ‘De herziening der Grondwet (voorjaar 1815)’, in: H. van Hogendorp (ed.), Brieven en gedenkschriften van Gijsbert Karel van Hogendorp. Deel 5 (Den Haag 1901) 116-124.

> Ga naar de bron


Jean Joseph Raepsaet, ‘Journal des séances de la commission qui a été chargée, par le Roi, en 1815, de rédiger un projet de constitution pour le Royaume des Pays-Bas’, in: idem, Œuvres complètes. Deel 6 (Mons [etc.] 1840).

> Ga naar de bron


Anton Reinhardt Falck over de totstandkoming van de Grondwet van 1815, in: H.T. Colenbrander (ed.), Gedenkschriften van Anton Reinhardt Falck (Den Haag 1913) 167-175.

> Ga naar de bron


Over het opnemen van de stemmen in Zuid-Nederland (18 augustus 1815) en de manipulatie van de uitkomst, in: L. de Gou (ed.), Ontstaan der grondwet, 1814-1815. Bronnenverzameling. Deel 2: 1815 (Den Haag 1909) 615-617.

> Ga naar de bron


Proclamatie van Willem I, waarbij hij de Grondwet afkondigt  (24 augustus 1815).

> Ga naar de bron


Tekst van de Grondwet van 24 augustus 1815 [Digitale publicatie].

> Ga naar de bron


M.J.M. de Broglie, Herderlyke onderwyzinge van Zyne Hoogheyd den prins de Broglie, bisschop van Gend, wegens het project der nieuwe constitutie voor ‘t Koningryk der Nederlanden (Brugge 1815).

> Ga naar de bron


M.J.M. de Broglie, Instruction pastorale de Son Altesse Monseigneur l’évêque de Gand, … relativement au projet de la nouvelle constitution du Royaume des Pays-Bas (Gent 1815).

> Ga naar de bron


M.J.M. de Broglie, Avis aux notables de la Belgique, choisis par Sa Majesté , pour voter le rejet, ou l’acceptation de la nouvelle Constitution, au nom des Belges (Z.pl. 1815).

> Ga naar de bron


M.J.M. de Broglie, Jugement doctrinal des évêques du Royaume des Pays-Bas, sur le serment prescrit par la nouvelle Constitution / Onderwyzende uytspraek der bisschoppen van het Koningryk der Nederlanden, nopens den eed voorgeschreven door de nieuwe Constitutie (Z.pl. 1815).

> Ga naar de bron


Journal officiel du gouvernement de la Belgique. Deel 5: Deuxième et troisième trimestre [april t/m september] 1815 (Brussel 1815).

> Ga naar de bron


De inhuldiging in Brussel

Programma van de inhuldiging van koning Willem I in Brussel op 21 september 1815. Bericht in de Opregte Haarlemsche Courant, 21 september 1815.

> Ga naar de bron


Handelingen van de Verenigde Vergadering der Staten-Generaal  (21 september 1815).

> Ga naar de bron